Thực hiện chương trình công tác năm 2023, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã triển khai giám sát chuyên đề về “Tình hình thực hiện các quy định pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh”. Qua giám sát cho thấy, trong 05 năm qua các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể đã triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ. Triển khai thực hiện Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) và các văn bản có liên quan, các cơ quan chức năng đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể các nội dung được giao trong luật và các nghị định như: Quy định về quản lý sử dụng xe thô sơ, xe gắn máy, xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh và các loại xe tương tự hoạt động vận chuyển hành khách, hàng hóa trên địa bàn; Quy định về phân công, phân cấp quản lý đường đô thị trên địa bàn tỉnh; Quy định về quản lý và bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ đối với hệ thống đường địa phương; Quy định về quản lý, vận hành khai thác và bảo trì công trình đường bộ đối với hệ thống đường địa phương; Quy định về quản lý hoạt động của ô tô vận tải trung chuyển hành khách trên địa bàn tỉnh;... Sở Giao thông vận tải (GTVT) đã tham mưu xây dựng trình UBND tỉnh kịp thời ban hành các quy hoạch trong lĩnh vực giao thông vận tải tạo cơ sở cho việc triển khai thực hiện.

UBND tỉnh, Ban An toàn giao thông (ATGT) tỉnh đã thường xuyên chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND cấp huyện phối hợp với UBMTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức đoàn thể, cơ quan báo chí tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; tuyên truyền vận động các tầng lớp Nhân dân chấp hành pháp luật với nhiều hình thức phong phú như: Đăng tải các văn bản pháp luật, chương trình, đề án, văn bản chỉ đạo điều hành, tin tức, bài viết trên các Website, trang thông tin điện tử, Đài Phát thanh và Truyền hình, Báo Quảng Bình, các tạp chí, bản tin chuyên ngành, phát trên hệ thống loa truyền thanh cấp xã;... xây dựng các pa nô, áp phích; in ấn văn bản, tờ rơi, tờ gấp, phát hành các tài liệu cẩm nang cấp phát cho các tầng lớp Nhân dân; sử dụng mạng xã hội để đăng tải, phổ biến các thông tin liên quan đến bảo đảm TTATGT. Công an tỉnh đã chỉ đạo các lực lượng chuyên môn tổ chức các hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật tại cơ sở; phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, các Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật tại các trường học. Các cơ quan chuyên môn đã phối hợp tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, kỹ năng tham gia giao thông với nhiều chủ đề, hình thức phù hợp với thành phần, lứa tuổi, thu hút được nhiều người tham gia theo dõi. UBND tỉnh, UBND cấp huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với các cơ quan, tổ chức, chính quyền cơ sở xây dựng các mô hình điểm về ATGT như: Mô hình “Bến xe an toàn”; mô hình “Khu dân cư thực hiện an toàn giao thông”; mô hình “Cổng trường an toàn giao thông”. Tỉnh đoàn đã chỉ đạo đoàn, hội trong các trường học tổ chức và phát động các phong trào “Đoàn viên thanh niên ký cam kết không vi phạm luật ATGT”; phong trào “Tuổi trẻ xung kích tình nguyện giữ gìn trật tự an, toàn giao thông”. Hội Cựu chiến binh tỉnh phối hợp chỉ đạo phong trào “Cựu chiến binh gương mẫu tham gia bảo đảm TTATGT và xây dựng văn hóa giao thông”;...

Về công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì, bảo vệ và khai thác kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ: Sở GTVT đã tham mưu xây dựng, trình UBND tỉnh phê duyệt các quy hoạch như: Quy hoạch phát triển GTVT tỉnh Quảng Bình đến năm 2020; Quy hoạch các điểm đấu nối với các tuyến quốc lộ và đường Hồ Chí Minh trong quy hoạch hệ thống GTVT đến năm 2020; … Hiện nay, các quy hoạch trong lĩnh vực GTVT đã được tích hợp vào trong Quy hoạch tỉnh Quảng Bình thời kỳ 2021 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050 theo quy định của Luật Quy hoạch.

Trong thời gian qua, UBND tỉnh, Sở GTVT, UBND cấp huyện đã ưu tiên sử dụng các nguồn ngân sách để đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo nhiều tuyến đường, cầu, hệ thống điện đường và các công trình kết cấu hạ tầng giao thông theo hướng hiện đại, thuận lợi bảo đảm an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông. Hệ thống giao thông trên địa bàn tỉnh đã có sự phát triển, kết nối liên hoàn giữa các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, giao thông nông thôn với các đô thị góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu đi lại của Nhân dân. Đến nay, nhiều công trình giao thông lớn có tính kết nối liên vùng phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh được hoàn thành như: Cầu và đường về xã Văn Hóa; cầu Nhật Lệ 2 và đường nối từ cầu Nhật Lệ 2 đến đường Hồ Chí Minh nhánh Đông; cầu Phú Nguyên trên đường tỉnh 559B; đường nối Khu công nghiệp xi măng tập trung Tiến - Châu - Văn Hóa với cảng Hòn La;... Hiện nay, nhiều dự án quan trọng khác về phát triển hạ tầng giao thông đã và đang được tiếp tục triển khai xây dựng như: Đường ven biển và cầu Nhật Lệ 3, đường cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh,... Về cơ bản địa bàn tỉnh đã có mạng lưới hạ tầng giao thông tương đối hoàn chỉnh và có sự kết nối liên hoàn giữa các loại hình giao thông truyền thống.

UBND tỉnh, Ban ATGT tỉnh, Sở GTVT, UBND cấp huyện đã quan tâm chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tăng cường công tác quản lý, kịp thời phát hiện sửa chữa, bổ sung, thay thế hệ thống báo hiệu bị mất, hư hỏng; tăng cường bảo vệ công trình và hành lang ATGT, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, đáp ứng nhu cầu vận tải và nhu cầu đi lại của Nhân dân. Hằng năm tổ chức rà soát, xử lý các “điểm đen” về tai nạn giao thông trên các tuyến quốc lộ và đường tỉnh được giao quản lý, nhất là các đoạn tuyến khu vực miền núi có độ dốc và quanh co, các nút giao thông có lưu lượng giao thông lớn. Đã triển khai thực hiện cải tạo, xóa bỏ được 37 vị trí “điểm đen” trên các tuyến quốc lộ và các tuyến đường tỉnh; lắp đặt bổ sung 25 cụm đèn tín hiệu điều khiển giao thông trên các trục đường đô thị và nhiều cụm đèn chớp vàng cảnh báo ATGT tại các vị trí nguy hiểm trên các tuyến quốc lộ thuộc địa bàn tỉnh; phối hợp với Khu Quản lý đường bộ II rà soát, cải tạo nhiều vị trí “điểm đen” trên Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh hai nhánh Đông - Tây;… góp phần quan trọng vào việc bảo đảm TTATGT trên địa bàn tỉnh.

UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Xây dựng hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra UBND cấp huyện trong quản lý trật tự xây dựng, tổ chức thực hiện quy hoạch, chỉnh trang các tuyến đường theo hướng văn minh đô thị; thiết kế thi công và bảo hành, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đô thị đáp ứng các yêu cầu về ATGT. Tỷ lệ đất dành cho giao thông đô thị đối với các khu đô thị mới bảo đảm theo tỷ lệ pháp luật quy định tương ứng với các loại đô thị. Đã lắp đặt các biển báo chỉ dẫn, đèn tín hiệu, sơn kẻ vạch hướng dẫn giao thông cho người đi bộ khá đầy đủ trên hầu hết các tuyến đường, các nút giao thông đô thị. Sở GTVT đã hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương, đơn vị tăng cường công tác quản lý, bảo vệ hành lang ATGT đường bộ.

Về công tác quản lý phương tiện, đào tạo, sát hạch lái xe và hoạt động vận tải đường bộ: Thực hiện chủ trương của Bộ Công an, trong năm 2022 Công an tỉnh đã phân cấp thẩm quyền đăng ký, cấp biển số xe ô tô, xe máy kéo, rơ mooc, sơ mi rơ mooc, các loại xe có kết cấu tương tự cho Công an 07 huyện, thị xã; Công an cấp huyện đã thực hiện phân cấp thẩm quyền cho 85 xã, phường, thị trấn thực hiện đăng ký xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện các loại. Trong 5 năm qua các cơ quan đã đăng ký tổng cộng 22.881 phương tiện giao thông cơ giới và 150.410 xe môtô, xe gắn máy các loại. Công tác quản lý nhà nước đối với các cơ sở kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đã được tăng cường. Từ năm 2018 - 2022, các đơn vị đã tổ chức đăng kiểm cho 115.916 lượt phương tiện, được dán tem và cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Công tác quản lý nhà nước đối với các cơ sở đào tạo, sát hạch lái xe được thực hiện chặt chẽ góp phần từng bước nâng cao chất lượng đào tạo, sát hạch lái xe. Nhìn chung các cơ sở đào tạo, sát hạch lái xe đã đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên; thực hiện đúng nội dung, chương trình đào tạo, sát hạch, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo, sát hạch lái xe. Sở GTVT đã triển khai cấp mới 45.912 giấy phép lái xe ô tô và 53.668 giấy phép lái xe mô tô. Triển khai thực hiện Nghị định số 10/2020/NĐ-CP ngày 17/01/2020 của Chính phủ quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, Sở GTVT đã hướng dẫn các đơn vị kinh doanh vận tải và các đơn vị kinh doanh bến xe khách thực hiện nghiêm túc các quy định về quy trình đảm bảo ATGT. Tại các bến xe đã thực hiện nghiêm túc quy trình kiểm tra điều kiện ATGT của xe ô tô, lái xe ô tô trước khi xuất bến; chế độ kiểm tra, giám sát hoạt động của xe ô tô và người lái xe trong khu vực bến xe; chế độ báo cáo về ATGT. Đến nay, 100% các phương tiện kinh doanh vận tải theo tuyến cố định, xe hợp đồng, xe taxi, xe công-ten-nơ trên địa bàn tỉnh đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trước khi cấp phù hiệu tham gia kinh doanh vận tải.

Về công tác thanh tra, kiểm tra, tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý vi phạm: Công an tỉnh đã chỉ đạo các lực lượng xây dựng, triển khai kế hoạch tuần tra, kiểm soát (TTKS) thường xuyên hằng tuần theo đúng quy định. Lực lượng Công an và Thanh tra giao thông đã huy động tối đa lực lượng, phương tiện, trang thiết bị tăng cường TTKS và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên các tuyến đường, trọng điểm là Quốc lộ 1A và các tuyến đường tỉnh. Tiếp tục tập trung xử lý đối với lái xe vi phạm quy định về nồng độ cồn, sử dụng ma túy; vi phạm quy định về an toàn kỹ thuật, chở quá tải, quá số người quy định; vi phạm quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô, xe gắn máy, quy định về thắt dây an toàn khi ngồi trên xe ô tô và các hành vi vi phạm khác là nguyên nhân trực tiếp gây tai nạn giao thông (TNGT), ùn tắc giao thông. Các ngành, các cấp đã thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Ủy ban ATGT quốc gia, Bộ Công an, Bộ GTVT về công tác kiểm soát tải trọng xe, thực hiện tích hợp dữ liệu qua phần mềm giám sát quản lý dữ liệu tải trọng xe. Giám sát việc xếp hàng hóa lên ô tô tại các đầu mối hàng hóa lớn, kho hàng, các đơn vị sản xuất và cung ứng xi măng; các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng, các mỏ vật liệu xây dựng, mỏ quặng, các cảng...; kịp thời ngăn chặn việc xe chở vật liệu xây dựng quá tải trọng hoạt động trên đường bộ và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Trong 5 (từ đầu 2018 đến hết 2022), lực lượng Thanh tra GTVT đã kiểm tra phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 924 trường hợp, tổng số tiền xử phạt nộp vào Kho bạc Nhà nước 3.034.050.000 đồng. Qua công tác TTKS các lực lượng Công an đã phát hiện 89.633 trường hợp vi phạm; xử phạt phạt cảnh cáo 2.097; ban hành 92.616 quyết định xử phạt tiền với tổng số tiền là 159.141.006.000đ; tước giấy phép lái xe có thời hạn 13.773 trường hợp; tịch thu tang vật, phương tiện sử dụng để vi phạm hành chính 1.546 mô tô, 22 ô tô và 15 xe tự chế; áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả 1.035 trường hợp. Số vụ vi phạm gây ra tai nạn GTĐB xảy ra 777 vụ, trong đó: có 260 vụ va chạm giao thông; 114 vụ ít nghiêm trọng; 376 vụ nghiêm trọng; 23 vụ rất nghiêm trọng; 04 vụ đặc biệt nghiêm trọng. Hậu quả tai nạn gây ra gây thiệt hại về tính mạng 389 vụ, làm chết 423 người; gây thiệt hại về sức khỏe, tài sản 50 vụ. Nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông chủ yếu do ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng của người tham gia giao thông còn hạn chế. Lực lượng Công an và các cơ quan chức năng đã chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về quy trình điều tra giải quyết trong việc tiếp nhận, xử lý tin báo, bảo vệ, khám nghiệm hiện trường, phương tiện, tổ chức cứu nạn, cứu hộ, hướng dẫn điều tiết giao thông. Đối với các vụ TNGT gây hậu quả đủ yếu tố cấu thành tội phạm, các Cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố 152 vụ án hình sự, điều tra khởi tố 136 bị can. Tòa án nhân dân hai cấp đã thụ lý 173 vụ/180 bị can; đã giải quyết, xét xử 160 vụ, 165 bị cáo, trong đó: Trả hồ sơ điều tra bổ sung 05 vụ, 06 bị can; đưa ra xét xử 155 vụ, 159 bị cáo. Kết quả xét xử sơ thẩm: Phạt tiền: 02 bị cáo; phạt cải tạo không giam giữ: 15 bị cáo; phạt tù dưới 03 năm: 136 bị cáo (trong đó có 111 bị cáo được hưởng án treo); phạt tù từ 03 đến 07 năm: 04 bị cáo; phạt tù trên 09 năm: 01 bị cáo. Trong số các vụ án đã xét xử sơ thẩm có 19 vụ, 19 bị cáo kháng cáo; kết quả xét xử phúc thẩm: Giữ nguyên bản án sơ thẩm: 04 vụ; sửa án: 13 vụ; hủy án: 01 vụ; 01 vụ bị cáo rút kháng cáo.

Như vậy có thể thấy rằng, trong 05 năm qua các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể đã cơ bản triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật liên quan đến công tác bảo đảm TTATGT. Các cơ quan chuyên môn đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật; phê duyệt các quy hoạch; ban hành các chương trình, kế hoạch; các văn bản chỉ đạo, điều hành để triển khai thực hiện toàn diện trên các lĩnh vực công tác liên quan đến việc bảo đảm TTATGT. Công tác phổ biến giáo dục pháp luật đã được thực hiện với nhiều hình thức phong phú, với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể và cơ quan báo chí. UBND tỉnh và UBND cấp huyện đã tranh thủ nhiều nguồn vốn tập trung đầu tư, cải tạo, nâng cấp, sửa chữa các công trình hạ tầng giao thông, xử lý các “điểm đen”, điểm tiềm ẩn về tai nạn giao thông đáp ứng ngày càng cao nhu cầu vận tải và đi lại của Nhân dân. Công tác quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ được chú trọng. Công tác quản lý nhà nước về phương tiện giao thông; đào tạo, sát hạch lái xe và hoạt động vận tải  đường bộ ngày càng chặt chẽ, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật ảnh hưởng đến TTATGT. Các lực lượng chức năng đã tăng cường công tác TTKS, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật góp phần từng bước nâng cao văn hóa và ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông. Hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước liên quan đến lĩnh vực đảm bảo TTATGT đường bộ ngày càng được nâng cao. Với kết quả đạt được đã góp phần giảm tai nạn giao thông trên địa bàn tỉnh ở cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương trong 13 năm liên tục./.

                                                                                    ■ Phạm Thái Quý