Trong những năm qua tình tình phát triển kinh tế của tỉnh nhà nói chung, huyện Lệ Thủy nói riêng cơ bản đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra, đồng thời phát huy tốt Vai trò của HTX đối với việc hỗ trợ phát triển kinh tế cho bà con nông dân trong toàn huyện.

Đại biểu Võ Xuân Bảy, Tổ đại biểu huyện Lệ Thủy

Như chúng ta đã biết, huyện Lệ Thủy là một huyện thuần nông phát triển kinh tế chủ yếu là nông nghiệp với 63/101 HTX đã chuyển đổi sang mô hình HTX chuyển đổi theo luật HTX năm 2012. Nắm vững chủ trương của Đảng và nhà nước, huyện Lệ Thủy đã chủ động chỉ đạo phòng nông nghiệp tăng cường công tác, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, áp dụng tiến bộ KHKT vào nông nghiệp, đảm bảo tối đa các khâu dịch vụ cho thành viên HTX, phát huy chức năng là “bà đỡ” cho bà con nông dân trong phát triển kinh tế.

Nông dân là thành viên nòng cốt của các HTX, có vị trí hết sức quan trọng về phát triển kinh tế, giữ vững ổn định chính trị, an ninh- quốc phòng và tham gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

Trong những năm xây dựng nông thôn mới (NTM), các HTX trong trên địa bàn huyện Lệ Thủy đã và đang phát huy vai trò của kinh tế tập thể, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, đồng thời tạo ra những thay đổi cơ bản diện mạo nông thôn.

Kinh tế HTX luôn gắn liền với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, là cơ sở và lực lượng cốt lõi để phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Để nâng cao vai trò của HTX trong xây dựng NTM, trong những năm qua cùng với tiến trình đi lên của cả tỉnh nói chung, huyện Lệ Thủy nói riêng, sự chỉ đạo quyết liệt của huyện ủy, HĐND, UBND huyện đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thúc đẩy khu vực phát triển kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác phát triển mà trọng tâm là xây dựng HTX kiểu mới theo hướng liên kết chuỗi, tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Sau khi Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết về  đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp gắn với thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới.

Cụ thể các địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật HTX, các chương trình phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM cho cán bộ, thành viên HTX; qua đó thấy rõ được vai trò, nhiệm vụ trong thực hiện chương trình xây dựng NTM ở địa phương. Huyện đã có các chính sách khuyến khích dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất, quy hoạch các vùng sản xuất tập trung tọa ra ô thửa lớn, tạo điều kiện để các HTX đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh; đồng thời đặc biệt quan tâm đến công tác chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động của các HTX theo Luật HTX năm 2012, phát triển các mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả. Bên cạnh đó Liên minh HTX tỉnh đã phát động phong trào thi đua “HTX chung sức xây dựng NTM giai đoạn 2017-2020”; hỗ trợ các HTX tiếp cận thị trường, định hướng sản phẩm chủ lực, hỗ trợ vay vốn đầu tư mở rộng sản xuất, xây dựng thương hiệu, nhãn mác sản phẩm. Hàng năm, Liên minh HTX tỉnh còn tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, trang bị kiến thức quản trị kinh doanh cho đội ngũ cán bộ HTX ở cơ sở nhằm đổi mới tư duy phát triển kinh tế, tiếp cận thị trường, kết nối với các doanh nghiệp, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, những năm gần đây, kinh tế HTX đã có bước phát triển mới về số lượng, chất lượng; hoạt động được nâng cao với nhiều loại hình dịch vụ, tạo điều kiện cho các thành viên, hộ nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh ở khu vực nông thôn phát triển. Các HTX nông nghiệp đã phát huy vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông dân, thực sự HTX là “Bà đỡ” cho bà con nông dân trong phát triển kinh tế hộ.. Đến nay, toàn huyện có101 HTX trong đó có 63 HTX dịch vụ Nông nghiệp, 04 HTX tính dụng, còn lại là các HTX phi Nông nghiệp.

Các HTX đã nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với nhau và với doanh nghiệp, tổ chức kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho thành viên HTX.

Bên cạnh đó, không ít HTX nhanh chóng đáp ứng với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với nhau, tổ chức phát triển kinh tế mang lại hiệu quả cho thành viên, điển hình như HTX KDDVNN Đại Phong, Thượng Phong (xã Phong Thủy) HTX KDDVNN Mỹ Lộc Thượng, Mỹ Lọc Hạ, An Xá, Lộc An, Quy Hậu.

Nhiều HTX, tổ HT chuyên ngành được ưu tiên tập trung phát triển để tạo ra sản phẩm như: Tinh dầu tram, dầu sả, dầu từ cây nông nghiệp, sản xuất rau củ quả công nghệ cao, chăn nuôi gia súc, gia cầm, canh tác lúa theo hướng tự nhiên... Các hợp tác xã này tìm được hướng đi phù hợp, phát triển sản xuất kinh doanh gắn với sản phẩm có lợi thế, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chú trọng thị trường đầu ra và định hướng phát triển theo chuỗi giá trị sản phẩm. Đây thực sự là hướng đi có hiệu quả trong xây dựng hợp tác xã kiểu mới, góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng nông thôn mới gắn với liên kết và tiêu thụ sản phẩm giúp cho bà con nông dân nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, vươn lên làm giàu.

Tuy vậy, việc liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp thông qua vai trò HTX  nông nghiệp trên địa bàn toàn huyện vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc như: Quy mô sản xuất của các HTX vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, việc ứng dụng khoa học công nghệ còn hạn chế, chưa xây dựng được các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, thiếu nguồn lực để hoạt động, đặc biệt là nguồn tài chính, khả năng huy động vốn còn thấp, việc tiếp cận vốn tín dụng còn ít, chủ yếu cung cấp dịch vụ đầu vào, chưa mạnh dạn để liên kết tiêu thụ sản phẩm cho người dân, trình độ cán bộ của một số HTX còn có phần hạn chế, chưa thực sự năng động trong cơ chế thị trường hiện nay.

Vì vậy, thời gian tới, để phát huy tối đa vai trò của các HTX trong quá trình xây dựng phát triển kinh tế HTX gắn với tái cơ cấu nông nghiệp nhằm đạt được các mục tiêu như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXIV đã đề ra.

Kính đề nghị các cấp, các ngành cần tập trung vào một số giải pháp chủ yếu để phát triển kinh tế HTX, kinh tế hộ như sau:

Thứ nhất: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng; nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước đối với kinh tế HTX. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến quan điểm, đường lối, chủ trương, của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước về kinh tế tập thể.

Thứ hai: Tiếp tục tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp phát triển HTX nông nghiệp theo kế hoạch đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác trong nông nghiệp của huyện. Hỗ trợ thành lập mới các HTX nông nghiệp, trong đó chú trọng phát triển HTX sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm chủ lực, có thế mạnh của địa phương để hình thành liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm do nông dân làm ra.

Thứ ba: Có chính sách đào tạo nguồn cán bộ trẻ có năng lực,có  trình độ để tham gia vào hoạt động của các HTX.

Thứ tư: Huy động và hỗ trợ mọi nguồn lực tài chính cho phát triển HTX. Ưu tiên bố trí các nguồn lực để hỗ trợ, khuyến khích, tạo điều kiện cho các HTX và bà con nông dân tham gia liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; gắn kết chặt chẽ hơn việc liên kết giữa doanh nghiệp và HTX theo ký kết hợp đồng. Ưu tiên đầu tư cho hoạt động chế biến, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch để nâng cao chất lượng sản phẩm. Xây dựng một số mô hình điểm, mang tính đột phá để nhân rộng. Đẩy mạnh hỗ trợ xây dựng các mô hình HTX, tổ hợp tác liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông, lâm, thủy sản hàng hóa theo chuỗi giá trị cao.

Thứ năm: Quan tâm hơn nữa các Hợp tác xã, liên kết sản xuất theo chuỗi trong nông nghiệp và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất  theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Đồng thời phát triển, nhân rộng Mô hình kinh tế HTX là sự lựa chọn thích hợp để các hộ cá thể thực hiện liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi, gia tăng giá trị nhằm phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu và giảm nghèo bền vững.

(Bài thảo luận của đại biểu Võ Xuân Bảy, Tổ đại biểu huyện Lệ Thủy tại kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh khóa XVIII)