Về dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi), ĐBQH Nguyễn Mạnh Cường cho biết, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã quy định, khi ban hành một chính sách, đều phải lấy ý kiến tác động của các đối tượng chịu sự tác động của chính sách, pháp luật và chính sách của Đảng.

Vấn đề quan trọng là, người làm chính sách phải chắt lọc các ý kiến và phải công tâm, sáng suốt trên cơ sở thực tiễn và đề ra được chính sách đúng đắn vì lợi ích chung của đất nước, của người dân.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Mạnh Cường đề nghị cân nhắc quy định thuế suất đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu, bia bởi sự tác động nhiều mặt đối với sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế-xã hội… Cần xem xét về phương pháp, tỷ lệ và lộ trình tăng thuế bảo đảm phù hợp, tạo điều kiện để các doanh nghiệp chuyển đổi, cơ cấu lại hoạt động.

Trong dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), một trong những nội dung đáng chú ý là đề xuất bổ sung nước giải khát có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10%. Mục tiêu của đề xuất này, theo Bộ Tài chính, là nhằm giảm tình trạng thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm khác thông qua thay đổi hành vi của người tiêu dùng và khuyến khích nhà sản xuất giảm đường trong sản phẩm. Tuy nhiên, nhiều đại biểu vẫn còn băn khoăn về tính hiệu quả của đề xuất này. Liệu áp thuế đối với nước giải khát có đường có làm giảm thừa cân, béo phì hay không và giảm ở mức độ nào? Bởi theo đại biểu, qua các nghiên cứu khoa học của các cơ quan dinh dưỡng cũng như của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Bộ Y tế đều chỉ ra rằng có nhiều nguyên nhân gây ra thừa cân, béo phì như thiếu cân bằng dinh dưỡng, tiêu thụ nhiều thực phẩm có hàm lượng calo cao, bệnh di truyền, và thiếu vận động thể chất. Trong đó, việc nạp nhiều năng lượng vào cơ thể qua đồ ăn, thức uống và thiếu vận động thể chất là những nguyên nhân chính. 

Theo một nghiên cứu về thực trạng và thói quen ăn uống của trẻ em do Viện Dinh dưỡng quốc gia thực hiện năm 2017 cho thấy, tỷ lệ học sinh ở khu vực nông thôn tiêu thụ các loại thực phẩm có đường, bao gồm cả đồ uống có đường cao hơn so với trẻ em ở thành thị, nhưng trẻ em nông thôn lại có tỷ lệ thừa cân, béo phì thấp hơn trẻ em ở khu vực thành thị. Khảo sát cũng chỉ ra rằng, trẻ em khu vực nông thôn có tần suất vận động và hoạt động thể lực nhiều hơn so với trẻ em ở thành thị. Ngoài ra, hiện nay có rất nhiều loại đồ uống có chứa đường mà không thể thu thuế như: các loại nước uống đường phố, chè, trà sữa và các đồ uống tự pha chế tại chỗ rất phổ biến trong các quán cà phê vỉa hè. 

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường tham gia thảo luận về Luật Thuế TTĐB (sửa đổi)

Vì vậy, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt có thể làm giảm tiêu thụ đồ uống có đường, nhưng không nhất thiết dẫn đến hệ quả là giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm khác. Nếu muốn đạt mục tiêu giảm lượng tiêu thụ đường, có thể nghiên cứu việc đánh thuế trực tiếp vào đường, đại biểu Nguyễn Mạnh Cường nêu ý tưởng.

Đối với thuốc lá, đi cùng với tăng thuế phải làm tốt công tác phòng, chống buôn lậu; sử dụng hiệu quả Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá… Ý kiến cũng đề nghị xem xét một số nội dung liên quan nhằm bảo đảm hiệu quả của chính sách khi ban hành.

Góp ý về dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi), Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị xem xét, bổ sung quy định học phí là khoản thu nhập được miễn thuế TNDN; nghiên cứu chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với các hoạt động cụ thể quy định tại Điều 100, Luật Giáo dục năm 2016; xem xét chính sách thuế TNDN đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch được quy định trong một số văn bản luật hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga tham gia ý kiến Luật Thuế TNDN (sửa đổi) 

Ý kiến cũng góp ý về các nội dung, như: Thu nhập được miễn thuế; các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế; làm rõ các khoản tài trợ cho văn hóa được trừ khi xác định chịu thuế; quy định thuế TNDN liên quan đến khoản 5, Điều 51, dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi); xem xét, giảm mức đóng thuế cho hoạt động thư viện và phát triển văn hóa đọc.

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm thảo luận về Luật Thuế TNDN (sửa đổi) 

Cùng với một số ý kiến của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã được Ban soạn thảo tiếp thu, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh thảo luận thêm một số nội dung về dự án Luật Thuế TNDN (sửa đổi) tại nội dung “thu nhập khác” để bảo đảm tính thống nhất, khả thi trong quá trình triển khai; bổ sung các cụm từ vào khoản 8, Điều 4 liên quan đến hoạt động y tế, thể dục thể thao để xem xét miễn thuế TNDN đối với các hoạt động này.

Phòng Công tác Quốc hội (tổng hợp)