Năm 2024 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm bứt phá, có ý nghĩa quyết định trong việc thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025.

Trong năm, hoạt động sản xuất kinh doanh tiếp tục bị tác động bởi diễn biến bất lợi của tình hình thế giới và khu vực; áp lực lạm phát, tỷ giá có xu hướng tăng; doanh nghiệp gặp khó khăn trong tìm kiếm đơn hàng lớn để sản xuất, tiếp cận vốn của doanh nghiệp còn khó khăn, thị trường bất động sản phục hồi chậm; tình hình thiên tai, hạn hán, thiếu nước... diễn biến phức tạp.

Trong bối cảnh đó, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về giải ngân vốn đầu tư công, thu ngân sách, phát triển quỹ đất, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh…, cùng với sự cố gắng nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân trong toàn tỉnh; nhờ đó KT-XH của tỉnh trong năm 2024 đã đạt những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực.

Kết quả kinh tế - xã hội mà tỉnh ta đạt được trong năm 2024 khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ, chính quyền tỉnh cùng sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và Nhân dân toàn tỉnh; tạo được sự đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân cùng với đảng bộ, chính quyền quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế, xã hội năm 2024.

Với vị trí địa lý và những tiềm năng to lớn của tỉnh nhà, cùng chính sách rộng cửa chào đón các nhà đầu tư, tỉnh Quảng Bình đã và đang trở thành điểm dừng chân của nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Nhờ đó, các thành phần kinh tế, các loại hình doanh nghiệp phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng[1]. Kinh tế tập thể tiếp tục được củng cố, kinh tế tư nhân được khuyến khích phát triển, có cải thiện rõ nét, góp phần giải phóng năng lực sản xuất, thúc đẩy phân công lao động xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Môi trường đầu tư kinh doanh được quan tâm cải thiện theo hướng thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Công tác xúc tiến đầu tư, kêu gọi đầu tư được đẩy mạnh; quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế được đảm bảo.

Trong những kết quả KT-XH mà tỉnh đạt được trong năm 2024, có thể thấy, phát triển doanh nghiệp và các thành phần kinh tế đã đạt được những kết quả nhất định. Cụ thể: trong năm 2024, cấp đăng ký thành lập mới giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cho 536 doanh nghiện với số vốn đăng ký hơn 6.800 tỷ đồng. Đến hết tháng năm 2024, tổng số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh dự kiến đạt hơn 9000 doanh nghiệp, với tổng số vốn đăng ký hơn 120.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công tác chuẩn hoá và số hoá dữ liệu thông tin doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tại hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp tiếp tục được hoàn thiện; Kinh tế hợp tác xã được củng cố về tổ chức, nâng cao năng lực nội tại, tích luỹ đầu tư phát triển: toàn tỉnh có 01 liên hiệp hợp tác xã, 493 hợp tác xã, 572 tổ hợp tác. Các hợp tác xã hoạt động theo đúng Luật HTX vốn quỹ tăng lên, bộ máy quản lý gọn nhẹ, hoạt động đa dạng ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực.

Các loại hình doanh nghiệp của tỉnh nhà đã có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho hàng ngàn lao động. Trong đó, nhiều doanh nghiệp có quy mô lớn, hoạt động hiệu quả, mang tầm quốc gia, được lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và tỉnh đánh giá cao, góp phần tích cực trong chuyển dịch cơ cấu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hàng năm, lực lượng doanh nghiệp đóng góp trên 45% GDP và hơn 60% tổng thu ngân sách trong cân đối; tạo việc làm cho hơn 100.000 lao động thường xuyên và hàng vạn lao động thời vụ, chiếm gần 28% lực lượng lao động của toàn xã hội...

Bên cạnh những kết quả đạt được thì tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trên địa bàn gặp nhiều khó khăn: số doanh nghiệp thành lập mới năm 2024 giảm 6,4% về số lượng doanh nghiệp so với cùng kỳ;  năm 2024 có 450 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động, 60 doanh nghiệp giải thể tự nguyện[6]. Một số doanh nghiệp, HTX quy mô còn nhỏ, năng lực tài chính và sức cạnh tranh thấp; trình độ kỹ thuật công nghệ còn thấp, mức độ liên kết HTX với nhau và với doanh nghiệp trong việc tiêu thụ sản phẩm hàng hoá còn hạn chế.

Đại biểu Đinh Xuân Hướng

So với các tỉnh, thành khác thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, số lượng và chất lượng hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình khá khiêm tốn, chiếm phần lớn là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đội ngũ doanh nghiệp của tỉnh vẫn còn yếu và thiếu những doanh nghiệp “đầu tàu”, năng lực, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh chưa cao. Một số doanh nghiệp sau cổ phần hóa gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản còn ít. Kinh tế hợp tác xã phát triển chưa mạnh, chưa phát huy được vai trò, vị trí của mình trong nền kinh tế.

Hiệu quả hoạt động của các chủ thể, các loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế còn nhiều hạn chế; kinh tế tập thể chủ yếu theo mô hình kinh tế hộ nhỏ lẻ, manh mún, thiếu liên kết; doanh nghiệp tư nhân quy mô nhỏ và siêu nhỏ, thiếu liên kết với nhau và với các thành phần kinh tế khác; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn ít...

Để phát huy nguồn lực quan trọng này, trong thời gian tới, phải tập trung tạo điều kiện thuận lợi phát triển mạnh các thành phần kinh tế, các loại hình doanh nghiệp. Cụ thể, cần tập trung thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp sau:

Một là, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi phát triển mạnh các loại hình kinh tế tư nhân ở hầu hết các ngành, lĩnh vực mà pháp luật không cấm. Đặc biệt là tạo cơ chế cho khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển khu vực nông nghiệp, nông thôn, du lịch, dịch vụ, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh. Vì vậy, cần tiếp tục bổ sung, ban hành một số cơ chế, chính sách mới trên địa bàn tỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi hình thành, phát triển những tập đoàn kinh tế tư nhân lớn, tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế. Có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp. Thu hút được các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn, có công nghệ hiện đại đầu tư vào tỉnh.

Tiếp tục nghiên cứu xây dựng chương trình, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp sạch, công nghệ cao, chế biến nông, lâm, thủy sản, du lịch, dịch vụ...

Hai là, tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể; có biện pháp tháo gỡ khó khăn, khuyến khích, tạo điều kiện để giúp các hợp tác xã (HTX) khắc phục những hạn chế, yếu kém; củng cố tổ chức, nâng cao năng lực quản lý, điều hành và hiệu quả hoạt động, tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường. Bên cạnh đó, nhân rộng các mô hình kinh tế hợp tác, HTX làm ăn có hiệu quả trong từng lĩnh vực; xây dựng mới các HTX, tổ hợp tác phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội của tỉnh. Mở rộng ngành nghề, phạm vi hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của các HTX, đáp ứng tốt các yêu cầu phát triển của xã viên, thu hút thêm nhiều xã viên, tăng vốn góp, vốn tích lũy. Tích cực chỉ đạo phát triển mô hình kinh tế trang trại, hợp tác trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản; đẩy mạnh liên kết, hỗ trợ và hợp tác trong mọi lĩnh vực sản xuất, dịch vụ. Có chính sách hỗ trợ kinh tế HTX tiếp cận nguồn vốn, đào tạo nhân lực, chuyển giao kỹ thuật, công nghệ, hỗ trợ phát triển thị trường.

Ba là, thúc đẩy phát triển mọi hình thức liên kết sản xuất, kinh doanh, cung cấp hàng hoá, dịch vụ theo mạng sản xuất, chuỗi giá trị thị trường giữa kinh tế tư nhân với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhằm tiếp nhận, chuyển giao, tạo sự lan toả rộng rãi về công nghệ tiên tiến và quản trị hiện đại. Tiếp tục đẩy mạnh và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đồng thời, chú trọng đào tạo, bồi dưỡng để phát triển đội ngũ doanh nhân có trình độ chuyên môn cao, có kỹ năng quản lý, quản trị hiện đại.

Bốn là, hỗ trợ thông tin giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, tiêu thụ và đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp thuộc thế mạnh, có giá trị cao của tỉnh. Tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, minh bạch để các doanh nghiệp đóng góp ngày càng cao vào phát triển kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) cần tích cực tham gia các hiệp hội doanh nghiệp để tiếp cận thông tin về các chính sách, chương trình hỗ trợ đối với DNVVN của Chính phủ, Nhà nước cũng như các tổ chức tín dụng. Hoàn thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn tham gia chuỗi cung ứng của các đối tác lớn.

Năm là, thiết kế các sản phẩm cho vay đặc thù phù hợp với đối tượng khách hàng là DNVVN theo từng nhóm ngành nghề để có các giải pháp đáp ứng yêu cầu khách hàng một cách linh hoạt. Đồng thời, cải tiến, đơn giản hóa quy trình cho vay, yêu cầu thông tin cung cấp phù hợp với thực tế và có tư vấn, hướng dẫn chi tiết để các DNVVN có thể dễ dàng nắm bắt và thực hiện. Tạo mọi khả năng để các doanh nghiệp tư nhân dễ dàng tiếp cận với các nguồn lực phát triển như: tài chính, đất đai, công nghệ, nhân lực.

Song song với việc thực hiện các giải pháp trên, UBND tỉnh Quảng Bình cần yêu cầu các cơ quan, đơn vị tiếp tục nâng cao trách nhiệm trong công tác cải cách hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính. Các sở, ban ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố cần có giải pháp để nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động, xây dựng niềm tin cho các doanh nghiệp.

Tỉnh cần tổ chức nhiều kênh hỗ trợ thông tin (trên truyền hình, internet, phổ biến qua hội nghị hội thảo, qua tập huấn nghiệp vụ, ở các Trung tâm Địa chính thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường) về điều kiện cho thuê mặt bằng sản xuất kinh doanh trong và ngoài khu/cụm công nghiệp; đơn giản hóa thủ tục về điều kiện cho thuê mặt bằng khu/cụm công nghiệp; hỗ trợ giải pháp, biện pháp tiếp cận vốn, giá và thuế thuê mặt bằng hợp lý, có quy định rõ ràng về các loại phí, thuế và có lộ trình cho thuê cụ thể.

Đồng thời, cần nâng cao hiệu quả và thu hút đầu tư trực tiếp của nước ngoài; tập trung kêu gọi các nhà đầu tư vào các lĩnh vực có thế mạnh của tỉnh như khai thác tài nguyên ven biển; chế biến nông, lâm, thủy sản có sử dụng nhiều lao động; phù hợp với định hướng cơ cấu lại nền kinh tế và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh gắn với bảo vệ môi trường  đai... giảm bậc và xếp hạng thấp so với cả nước.

(Bài phát biểu thảo luận của đại biểu Đinh Xuân Hướng,

Tổ đại biểu thị xã Ba Đồn tại kỳ họp thứ 19, HĐND tỉnh khóa XVIII)