1. Về sự cần thiết ban hành
Thống nhất với việc ban hành Nghị quyết như Tờ trình của Chính phủ trình Quốc hội; nội dung của dự thảo Nghị quyết đã thể chế hoá quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, đồng thời Nghị quyết phù hợp với mục đích, yêu cầu trong đề nghị xây dựng Nghị quyết đã được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 80/NQCP ngày 27/5/2024 về đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội. 

Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình tại phiên thảo luận về Nghị quyết 

2. Một số ý kiến góp ý
2.1. Về điều kiện thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất (Điều 2)
Tại dự thảo Nghị quyết có quy định về điều kiện thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất có quy định tổ chức kinh doanh bất động sản được thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất được chuyển mục đích sử dụng đối với một hoặc các loại đất sau: (i) Đất nông nghiệp; (ii) Đất phi nông nghiệp không phải đất ở; (iii) Đất ở và đất khác trong cùng thửa đất đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.

Qua nghiên cứu Luật Đất đai năm 2024, tại Điều 9 Luật Đất đai quy định nhóm đất nông nghiệp bao gồm 07 loại đất, nhóm đất phi nông nghiệp (trừ đất ở) gồm 09 loại đất. Trong khi đó, tại dự thảo Nghị quyết quy định theo hướng chung cho tất cả các loại đất đều được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất, trong đó có một số loại đất cần phải được quản lý chặt chẽ, nghiêm ngặt như: đất quốc phòng – an ninh, đất phục vụ hoạt động khoáng sản, đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên, như vậy phạm vi đối tượng cho phép thỏa thuận nhận chuyển sử dụng đất có quá rộng không? Đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình thêm.
 

2.2. Về tiêu chí lựa chọn dự án thực hiện thí điểm (Điều 3)
Tại khoản 3 Điều 3 dự thảo Nghị quyết có quy định “Đối với diện tích đất quốc phòng, đất an ninh đã được quy hoạch đưa ra khỏi đất quốc phòng, đất an ninh, phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thì ưu tiên giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tổ chức thực hiện dự án nhà ở thương mại để bán cho cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang theo quy định của pháp luật và không phải thực hiện sắp xếp, xử lý tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.”

Tuy nhiên, dự thảo Nghị quyết không giới hạn điều kiện (diện tích, quy mô dự án….) là quá rộng. Theo đó, đề nghị cơ quan soạn thảo tổ chức đánh giá, khảo sát nhu cầu sử dụng đất làm nhà ở nói chung và nhu cầu sử dụng nhà ở thương mại nói riêng trong lực lượng quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an để tham mưu Chính phủ trình Quốc hội quy định hợp lý, đảm bảo việc sử dụng đất hợp lý, phù hợp với nhu cầu và hiệu quả trên thực tế.
 

2.3. Về trình tự, thủ tục thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất (Điều 4)
Tại khoản 2 Điều 4, dự thảo Nghị quyết quy định “Đối với trường hợp khu đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua hình thức nhận quyền sử dụng đất có diện tích đất có nguồn gốc từ đất quốc phòng, đất an ninh để thực hiện dự án nhà ở thương mại phù hợp với quy hoạch sử dụng đất để phát triển nhà ở đã được phê duyệt thì phải có văn bản chấp thuận của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an". Với quy định này, Đoàn nhận thấy cụm từ “có nguồn gốc” không đảm bảo tính thực tiễn; bởi vì, trên thực tế có những khu vực, diện tích đất trước đây có nguồn gốc từ đất quốc phòng, an ninh, tuy nhiên, qua quá trình thực hiện, thay đổi quy hoạch hoặc trên cơ sở nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội khu vực hoặc diện tích đất này hiện nay đã được quy hoạch vào mục đích khác, không phải là đất quốc phòng - an ninh (thậm chí đã được giao để sử dụng vào mục đích khác). Vậy quy định như dự thảo là “có diện tích đất có nguồn gốc từ đất quốc phòng, đất an ninh” phải có văn bản chấp thuận của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an liệu có phù hợp không? Đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc quy định này./.
 

Phòng Công tác Quốc hội (tổng hợp)