I. QUÁ TRÌNH LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO TRIỂN KHAI THỰC HIỆN

Thực hiện  Chỉ thị 05-CT/TW ngày 23 tháng 6 năm 2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo bền vững đến năm 2030; Chỉ thị số 42/CT-TTg ngày 09/11/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn cả nước; Công điện số 102/CĐ-TTg ngày 06 tháng 10 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; Thông báo 524 /TB-VPCP ngày 16/11/2024 của Văn phòng Chính phủ về Thông báo Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

Trên thần chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ. Tỉnh ủy và UBND tỉnh đã khẩn trương chỉ đạo các sở, ngành và UBND cấp huyện triển khai thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh, cụ thể:

- Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 14 –NQ/TU ngày 21/11/2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Bình về xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh, trong đó đặt ra mục tiêu đến tháng 10/2025 phấn đấu hoàn thành xóa nhà tạm nhà dột nát cho 2.150 hộ nghèo, hộ cận nghèo;  Quyết định số 1858 -QĐ/TU ngày 29/11/2024 về thành lập Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh, do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban Chỉ đạo; đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Phó trưởng ban thường trực Ban chỉ đạo.

- UBND tỉnh ban hành Công điện số 17/CĐ-UBND ngày 11/10/2024 về đẩy mạnh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh, trong đó kêu gọi vận động xã hội hóa, tập trung nguồn lực để hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát, đồng thời chỉ đạo các Sở, ngành và các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ để triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo tinh thần của Công điện.   

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp Sở Xây dựng và các huyện, thị xã rà soát lại số hộ nghèo, hộ cận nghèo đang ở nhà nhà tạm, nhà dột nát. Qua tổng hợp số liệu các huyện, thị xã đến tháng 11/2024 toàn tỉnh có 2.154 hộ nghèo, hộ cận nghèo đề nghị xóa nhà tạm, nhà dột nát (trong đó có 50 hộ nghèo, hộ cận nghèo có thành viên là người có công với cách mạng). Theo đó, Sở tham mưu UBND tỉnh báo cáo BCS Đảng UBND tỉnh ban hành Công văn số 430 –CV/BCSĐ ngày 13/11/2024 về báo cáo Thường trực Tỉnh ủy xin chủ trương xây dựng dự thảo Đề án và Nghị quyết Quy định chính sách hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2024-2025, với mức hỗ trợ xây mới 60 triệu đồng/nhà/hộ; cải tạo, sửa chữa mức 30 triệu đồng/nhà/hộ (từ nguồn ngân sách tỉnh và nguồn vận động xã hội hóa).

Sau khi tổng hợp ý kiến của các sở, ngành, địa phương; ý kiến thẩm định của Sở Tư pháp; ý kiến thẩm tra của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, Sở tham mưu UBND tỉnh phê duyệt Tờ trình đề nghị HĐND tỉnh thông qua “Nghị quyết Quy định chính sách hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024-2025”.

II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM CỦA NGHỊ QUYẾT

2.1. Đối tượng được hỗ trợ

- Hộ gia đình được hỗ trợ xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở là hộ nghèo, hộ cận nghèo, có tên trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý (theo kết quả phê duyệt hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ năm 2023, năm 2024; hộ nghèo, hộ cận nghèo phát sinh trong năm 2025 được UBND cấp xã phê duyệt theo quy định); và là hộ độc lập có thời gian tách hộ tối thiểu 03 (ba) năm tính đến thời điểm Nghị quyết này có hiệu lực thi hành.

- Nghị quyết này không áp dụng hỗ trợ, gồm:

+ Đối tượng là hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ chính sách về nhà ở thuộc Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Bởi vì, tại điểm a khoản 1 mục 3,  Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025, quy định: “Hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn chưa có đất ở, nhà ở hoặc có nhà ở tạm, dột nát được hỗ trợ đất ở, xây dựng nhà ở đảm bảo 3 cứng (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng) phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương”.

+ Chương trình hỗ trợ nhà ở của Người có công với cách mạng (theo Quyết định số 21/2024/QĐ-TTg ngày 22 tháng 11 năm 2024 về mức hỗ trợ xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ và tỷ lệ phân bổ vốn hỗ trợ từ ngân sách trung ương, tỷ lệ đối ứng vốn hỗ trợ từ ngân sách địa phương giai đoạn 2023 – 2025).

2.2. Tiêu chuẩn chất lượng nhà ở sau khi hỗ trợ

- Căn nhà sau khi được hỗ trợ xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa phải đảm bảo diện tích sử dụng tối thiểu 30m2; căn nhà sau khi xây mới hoặc sửa chữa có tuổi thọ từ 20 năm trở lên, nhà ở phải đảm bảo an toàn.

- Đối với hộ gia đình đang sinh sống tại nơi có mức ngập lụt thường xuyên từ 2m trở lên thì phải xây dựng được tầng 2 (hai) hoặc sàn tránh lũ, lụt cao hơn mức ngập lụt thường xuyên và có diện tích tối thiểu 15m2 .

(Áp dụng theo quy định tại Thông tư 01/2022/TT-BXD ngày 30/6/2022 của Bộ Xây dựng về Hướng dẫn thực hiện hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 để thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18 tháng 01 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025).

2.3.  Mức hỗ trợ

- Mức hỗ trợ  xây mới là: 60 triệu đồng cho một nhà (hộ);

- Mức hỗ trợ cải tạo, sửa chữa là: 30 triệu đồng cho một nhà (hộ).

(Đúng với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo 524 /TB-VPCP ngày 16/11/2024 Thông báo Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xoá nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, mức hỗ trợ nhà ở thống nhất cho tất cả các đối tượng).

2.4. Nguồn vốn và phân bổ nguồn vốn

- Tổng kinh phí thực hiện: Dự kiến khoảng 98,22 tỷ đồng;

- Hỗ trợ 100% kinh phí từ Ngân sách Tỉnh và đối ứng từ Ngân sách huyện, xã từ nguồn tiết kiệm 5% chi thường xuyên NSNN năm 2024, (theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện 117/CĐ-TTg ngày 18/11/2024 về tiếp tục đẩy mạnh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước).

- Dự kiến phương thức hỗ trợ kinh phí: Giao cho UBND cấp huyện và UBND cấp huyện phân bổ về UBND cấp xã để hỗ trợ trực tiếp cho các hộ xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở. (Lý do: để phù hợp với quy định về phân cấp giao quản lý trực tiếp cho UBND cấp huyện và UBND cấp xã, nhằm thuận lợi, chủ động trong việc điều hành, quản lý ngân sách và thanh quyết toán sau khi hoàn thành).

III.  TRIỂN KHAI THỰC HIỆN SAU KHI NGHỊ QUYẾT ĐƯỢC BAN HÀNH

1. Hoàn thiện dự thảo Đề án

- Sau khi Nghị quyết được ban hành, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2024-2025 (đã dự thảo Đề án).

- Dự thảo Đề án tham mưu UBND tỉnh cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết và giao cho các Sở, ngành, đơn vị và UBND cấp huyện, tùy theo chức năng, nhiệm vụ để tham mưu UBND tỉnh tiến hành các nội dung như: Tham mưu rà soát cung cấp danh sách đúng đối tượng quy định để thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ nhà ở; hướng dẫn thiết kế mẫu nhà ở (xây mới) để người dân lựa chọn phù hợp; hướng dẫn công tác cấp kinh phí, thanh quyết toán nguồn kinh phí; tuyên truyền vận động các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hỗ trợ nguồn lực để hỗ trợ cho người nghèo; khuyến khích vận động hộ nghèo, hộ cận nghèo phát huy khả năng để làm nhà ở lớn hơn mức quy định;

- Tham mưu UBND tỉnh văn bản chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát và yêu cầu các địa phương báo cáo tiến độ theo định kỳ quy định.

2. Đề xuất, kiến nghị

- Đề nghị UBMTTQVN tỉnh đẩy mạnh vận động các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, các nhóm thiện nguyện, các nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh và các tầng lớp nhân dân tham gia ủng hộ thực hiện xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo hộ cận nghèo, đồng thời phối hợp với chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, các đơn vị có liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình triển khai thực hiện; giám sát việc quản lý, sử dụng nguồn hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo đảm bảo đúng mục đích, công khai, minh bạch, hiệu quả.

- Đề nghị các Sở, ngành, đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ chủ động triển khai thực hiện thực hiện việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.

- Để nghị  cấp huyện khẩn trương thành lập BCĐ xóa nhà tạm, nhà dột nát cấp huyện và chỉ đạo cấp xã thành lập BCĐ cấp xã, trong đó đồng chí Bí thư cấp uỷ làm trưởng BCĐ mỗi cấp; đồng thời UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã khẩn trương rà soát, xác định đúng đối tượng theo quy định để lập danh sách đề nghị Sở Lao động – TBXH thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt để kịp thời triển khai thực hiện.

(Bài phát biểu của Giám đốc  Sở Lao động, Thương binh và Xã hội  tại kỳ họp thứ 19, HĐND tỉnh khóa XVIII)